Alles over de standwerker van toen en nu
Standwerker in Nederland, een marktkoopman of vrouw met een speciale toegewezen functie op de markt onder de marktkooplieden. Tracht zijn handel als persoon op ludieke wijze met het verzamelen van publiek rondom zijn stand, aan te bieden op een markt, winkelcentrum of beursstand. Ook bij een bedrijf als product presentatie worden standwerkers ingezet om op een ludieke wijze product presentaties te promoten.
Het artikel/product wat een standwerker (marskramer) aanbied op de markten, zijn vaak consumenten goederen (huishoudelijke spullen) waar enige uitleg bij verteld moet worden om zo het product bekend te maken en te verkopen. Meestal trendy, sieraden of schoonmaak artikelen wordt door de standwerkers verkocht. Deze marktlieden zijn altijd duidelijk hoorbaar aanwezig op de markt met bonte, kleurige parasol en aluminium uitklapbare tafels. Werken vaak met verheven stem en hebben een bevoorrechte positie op een markt zoals een hoekplek of op een aanloop route van de marktbezoekers. De standwerker betrekt het publiek bij zijn act om zo op een grappige en sfeervolle manier het verzamelende publiek over te halen tot de verkoop van zijn product.
Marskramers waren de voorlopers van de standwerkers welke nu op de markten van Nederland verkopen. Een marskramer waarvan het woord afkomstig is van het Middelnederlandse merse (koopwaar) en het Middelnederlandse kraemer (koopman) was een reizende verkoper van kleine artikelen die makkelijk te vervoeren waren in een rugkorf of mars.
Marktkramers verkochten meer, zoals garnituren, almanakken, pamfletten en ander drukwerk. Hij trok van jaarmarkt naar jaarmarkt en verkocht streekproducten of volksboekjes in vele andere regio's en nam dan de producten en verhalen uit dezelfde streek weer mee naar een ander gebied. Marskramers gaven bekendheid en verspreiden op deze wijze goederen en roddels overal waar hij kwam. Indrukwekkende verhalen, legenden en sagen en gingen vaak over ridders, tovenaars of heksen en de marskramer wist het wel, die kwam uiteindelijk overal in de wereld ...
De Marskramer kwam daarbij ook regelmatig in aanvaring met justitie: in het Nationaal Archief, de Koninklijke Bibliotheek is in het archief het verslag van het verhoor van een marskramer aanwezig welke in 1768 terechtstond omdat hij erotische boekjes verkocht, tevens bracht hij ook condooms voor maar 15 cent per stuk, aan de man/vrouw.
De marktkramer was altijd voorzien van de nieuwste snuisterijen waarmee hij het hof en de kastelen van de Graven (edelen) bezocht en wist te vermaken. Mogelijk gaf hij zijn kennis door aan de minstreel, hofnar, bard of troubadour . Ook door het zingen van liederen en de verkoop van centsprenten werden door deze middeleeuwse reizende kooplui, de mythes en verhalen doorgeven. Deze kramers reisden de boerderijen op het platteland af, verkochten in steden en de dorpen en bezochten de vele herbergen en kloosters. Ook als kwakzalvers waren zij bekend omdat er zalfjes en medicijnen werden verkocht die totaal geen nut hadden dan enkel het publiek van het geld af te helpen. Op de historische jaarmarkten en kermissen waren marktkramers duidelijk aanwezig, meestal op een verhoogd podium om het publiek te vermaken. Ook tanden en kiezen trekken voor het oog van het publiek waren geen probleem voor deze kwakzalvers. Er kon zich altijd weer een nieuwe klant aanbieden in het publiek welke ter plekke zijn rottende kiezen en tanden liet trekken ter groot vermaak van het volk!
In België staan standwerkers bekend als Leurders. Zij ontvangen dan ook een speciale officiële Belgische leurders kaart en zijn te vinden op de jaarmarkten en zomerse avondmarkten welke België op marktgebied rijk is.